Afgelopen week werd ik benaderd door een journalist van het Haarlems Dagblad met de vraag of ik op de Aeneas Mackayschool (lager onderwijs) had gezeten. Toen ik daar bevestigend op had geantwoord werd mij gevraagd of ik wat over die periode wilde vertellen. Nou, dat wilde ik wel.
Het werd een gezellig gesprek, en aan het eind werd mij medegedeeld dat aanstaande zaterdag (vandaag dus) in het Haarlems Dagblad een artikel over deze school zou worden geplaatst.
Enfin, vandaag natuurlijk een exemplaar gehaald, het artikel gelezen, en dit hieronder geplaatst.
Veel leesplezier, en natuurlijk mag er weer gereageerd worden.
Onderstaand is nogmaals de tekst en de bijbehorende foto's weergegeven.
Tekst: Kees van der Linden, HD
Mackay had een naam waar je gemakkelijk je tong op breekt. Toch werden er ooit overal in het land protestants-christelijke scholen naar hem vernoemd, in de volksmond soms verbasterd tot de Ananas in blikschool. Die vernoeming had een reden. Het kabinet-Mackay (1888-1891) immers voerde de rijkssubsidie van confessionele scholen in.
Haarlemmer Ed Post (55) ging in zijn jeugd naar de school aan de Zomervaart. ,,In de vierde klas kreeg ik les van meneer Van de Ploeg, die een harmonium had staan.” Eens in de zoveel tijd werd die psalmenpomp in het trappenhuis gezet en dan was het voor alle klassen psalmen zingen geblazen, in de oude berijming. De teksten waren voor de jonge kinderen amper te volgen. ‘Het hijgend hert der jacht ontkomen,/ schreeuwt niet sterker naar ‘t genot/ van de frisse waterstromen/ dan mijn ziel verlangt naar God.’
Post: ,,Elke maandag moest je een psalm of een gezang uit je hoofd kunnen opdreunen. Er waren kinderen die er compleet ziek van werden, die kwamen met pijn in hun buik naar school.”
Het voorlezen uit de Bijbel kon Post meer boeien. ,,Spannende verhalen, vond ik. Ik ben blij dat ik die toen heb gehoord, want ik weet nu veel van de Bijbel af.” Maar zingen? Nee, dat doet Post nog steeds niet graag. ,,Dat is maar goed ook, want als ik ga zingen, zijn alle kippen van de leg.”
HAHAHAHAHAHA.... Geweldig, Ed! (Serieus!) Wat een leuk stukje! (Hoef ik het morgen niet meer te lezen.) Tja, dat psalmen-zingen.
BeantwoordenVerwijderenIk zat op een Rooms Katholieke Don Bosco-LEAO school en moest altijd met Don Boscodag, Kerst en Paasvieringen (de zogenaamde ''jeugd-eucharistievieringen'') mee naar - DAAR KOMT IE... De Onze - Lieve - Vrouw - van - de Zeven - Smarten - kerk... PFFF... GOEIEDAG!
(Ik neem de bus terug!!!) (HAHAHAHA.) Tegenwoordig heet die kerk ''Mariakerk''. Veel beter! 1 woord, klaar! Voordat je die oude naam had uitgesproken was die dienst alweer voorbij!
Maar die teksten, zeg, die jullie moesten zingen... Ik ken er ook nog een paar uit de orgel-literatuur. ''Gelijk het Gras is ons Kortstondig leven'' (ook een psalm wat misschien werd ''gepompt?'''HAHA...)
''Uren, Dagen, Maanden, Jaren vliegen als een schaduw heen.'' Ken je die ook? En noem maar op. De Protestantse orgelpromotor Jan Zwart heeft heel wat van die psalmen voor orgel bewerkt en ook voor een overtuigd agnost als ik, klinkt die muziek best mooi om te horen!
Op de Rooms Katholieke Don Boscoschool kreeg ik ook 1 jaar Godsdienstles. Nou, ben er niet slechter van geworden en vloek er ook niet minder om zo op z'n tijd, hihihihi...
Ach, ja. Er werd ooit 1 keer gevraagd op de LEAO school: ''waarom bid je niet?''... ''Omdat ik niet Katholiek ben, juf!'' (Ik 15 jaar en natuurlijk altijd het ''laatste woord'', he? Zo was en zo ben ik. Familietrekje...)
Een doodse stilte viel mij ten deel en werd strak aangekeken........ Tenslotte: OOhh! ''dan wil ik dat je naar beneden kijkt als WIJ... WEL bidden''. (Ja, daar heb je gesodemieter dus al!)
Ik zat maar wat cynisch te lachen en zei: ''tuurlijk'' geen probleem... Maar met de jeugdeucharistievieringen zat ik altijd boven bij de organist.
(Toen al een groot liefhebber van kerkorgels.) Prachtig! Of als ik beneden zat, dan liep de hele kerk, halverwege de dienst, naar voren om een hosty te halen.
Ik bleef zitten... In het begin ''alle ogen op kwatta''. Maar herinner mij nog dat ik wel knielde als er werd gebeden. (Leek wel gek!!!) Maar deed ik. (Wat een farizeeer, he? Brrr...)
De moraal van het verhaal. Die scholen, de Mackay school met zijn ''Protestanse inslag'' en de Rooms Katholieke Don Boscoschool uit de Eemsstraat in Haarlem Noord waren toch scholen die anders waren als de ''neutrale'' scholen.
Het was veel meer ''een familie''. Ook ik werd, uiteindelijk (min of meer in een ogenblik van barmhartige ''genade'') opgenomen, maar bleef toch wel mijn hele schoolleven lang daar een ''aangenomen kind''... (Weinig familietrekjes.)
Ik hoorde nooit helemaal ''bij de club'' maar heb de tijd van m'n leven gehad. (Behalve het zo vele huiswerk! Dat zal ik zeker niet missen! Maar het ''niet bij de club horen'' lieten ze toch wel op z'n tijd blijken. Was niet anders.
Dat zijn zo mijn schoolherinneringen en die Bijbelkennis, Ed, heb ik ook nog wel (soms) onthouden en gebruik ik weleens als het mij uitkomt.
(Zoals laatst die Bergrede van Mattheus toen ik het over die Arabier op die Berg had.) Kortom; ik heb het stukje met heel veel plezier gelezen Ed en voegde, uiteraard, ook even terloops mijn jeugdherinneringen aan de Kleuterschool (eerder in dit blog) en de Katholieke LEAO school eraan toe, ter leering ende vermaeck (hoop ik?)
Zo hebben we allemaal onze leuke, of minder leuke maar toch specifieke herinneringen aan onze scholen. Daarom vind ik ''de Reunie'' een leuk programma.
Het blijft leuk, die flashbacks. Je hebt het leuk verteld aan die journalist van de krant. Hij heeft het leuk verwerkt.(Al ben je nog geen 55 jaar... Foutje!)
HAHAHAHA!!! Ik zei dus al dat ik eind april 55 word. Maar goed, waarschijnlijk staat 55 in dit artikel beter dan 54...
BeantwoordenVerwijderenGeniet er nog maar even van, ''ouwe''... (Hahaha..)
BeantwoordenVerwijderen(Komt toch!)
Heb genoten van je stukje!
Fijne avond en alvast fijne zondag, man!
Grtx,
RON.
Leuk stukje in de krant, alleen vond ik het geen kolos maar een prachtig gebouw.Zonde dat het is afgebroken.
BeantwoordenVerwijderenDat orgel stond altijd boven op de hal, want elke maandag hadden we daar met de hele school de weekopening.
En volgens mij leerden we alleen maar Psalmversjes. Ik had altijd éen 10 op mijn rapport voor "versje" Pfffff. Braaaaaaf !!!
Ben jij niet aangemeld op schoolbank Ed? Tom vroeg zich af of jij bij één van zijn broers in de klas had gezeten.
Ed, heb nog een vraag; paar blokken terug had ik het over die Palmpasen-processie door de stad.
BeantwoordenVerwijderenToen moest, ook ik, keer met mijn klasje van Kleuterschool ''De Kleuterwereld'' daaraan meedoen. Heb beschreven hoe ik dat beleefde.
Mijn vraag is thans: heb jij ook nog, van de Kleuterschool uit of wellicht via de Mackay-school ook met palmpasen-stok in de hand aan die processies toen door de stad meegedaan? Ben ik benieuwd naar. Zie je tegenwoordig niet meer zo.
(De Rehoboth en Mackayschool waren Protestants. Mijn Kleuterschooltje was destijds Nederlands Hervormd, dus het zit ''in dezelfde richting''..)
Mocht je zelf daarvan nog een foto hebben en je wilt er wellicht een topic van maken, Palmpasen-processies door de stad, kan ik 'm beschikbaar stellen voor je. Aan jou de beslissing daartoe.)
Nee Ron. Daar deden wij destijds niet aan. Ik dacht altijd dat Palm Pasen optochten iets typisch katholieks was.
BeantwoordenVerwijderenWellich?!Ik kan helaas niet meer nagaan of mijn Kleuterschooltje, destijds, nu Rooms Katholiek of Nederlands Hervormd was? Weet het niet meer?
BeantwoordenVerwijderen(Ik dacht het laatste?) Maar nu laat je me toch twijfelen? Een processie is, toegift, wel meer iets voor Rooms Katholieken, bij nader inzien.
Nou ja... We hebben, ieder op verschillende manieren, destijds wel ''een slinger'' van de specifieke identiteiten van onze scholen gehad.
In ieder geval komt je gevoel daarbij en de impact die die ''religieuse dominantie'' had op jullie school in het stukje heel duidelijk naar voren. Kinderen die ''buikpijn (?) ervan kregen?
Op mijn school (LEAO school) moest ik ook niks van Godsdienstlessen hebben. Maar ja; het was de enige LEAO school waar ik naartoe kon, dus na veel lobbyen van m'n pa was dat het compromis.
Ach; Godsdienstles, steno en Wiskunde kreeg ik gelukkig maar 1 jaar. Daarna mocht ik een examen vakkenpakket op C niveau samenstellen, dus die drie genoemden gingen direct en dus integraal overboord! Ik interesseerde mij veel meer voor Maatschappijleer (zelfs 9 op mijn examenlijst!) Engels, Duits, Nederlands (talen.) Die zaken.
Dat waren mijn favoriete vakken. Bedrijfsrekenen ging ook aardig, maar boekhouden (systemathiek) was weer wat lastiger vanwege mijn aanleg voor ''discalculie''. (Matig in (hoofd) rekenen.)
Gelukkig heb ik een mooi computerprogramma (MS MONEY) waarmee ik mijn financien perfect bijhoud. Maar als ik bij Max geheugentrainer probeer mee te doen met dat hoofdrekenen, kom ik niet verder dan rekenen (+ en -) met 2 cijfers.
Ze zeiden op school; als je duidelijk minder in rekenen bent, ben je weer beter met je talen en andersom.
Ik geloof werkelijk dat dat zo is! In mijn geval is dat overduidelijk gebleken. Ik heb bijna al mijn LEAO schoolschriften en agenda's nog. Genieten als je dat jaaaren terug inkijkt...
Tja... jij (jullie) de Mackayschool, ik de Mr. Thielschool en later de Don Bosco LEAO school. Het waren echte ''leer-kazernes'', hahaha... Holle gangen. Mozaiek-vloeren. Weee lucht. Harde knor-toeters.
Rammelende lampen en een hoop gestamp, als boven je de klassen uitgingen. (Ouwe zooi!) Afgesloten luchtplaatsen voor het speel-kwartiertje. (Leek soms de lik wel.) Mijn specifieke herinneringen.
Op je kop krijgen, als tiener, als je met je brommer over het schoolplein scheurde. (Reed 'n keer een leraar zowat in z'n kruis, met de bocht nemen, HAHAHAHA... Zag 'm bijna te laat. Wauw!)
Wat een tijd, die jaren '70. Iedereen had een ''pukkel'' (typische canvas-schooltas.) Ik had een aktetas en kwam als een diplomaat op school aan.
Och, och, och... Was een beetje anders als anders... Niet modebewust. Iedereen schreef zijn of haar huiswerk in een agenda. Wat had ik? Een huiswerkboekje... Tja... die school had z'n eigen identiteit en ik dus ook, op mijn manier.